Sıcak havalar sona erdi, artık kış geldi. Kışın gelmesiyle birlikte grip, nezle dönemi de başladı. Bir yandan bu iki hastalık, diğer yandan tüm dünyayı kasıp kavuran koronavirüs (Covid-19) ile belirtilerin benzer olması vatandaşların kafasında soru işareti bırakıyor. Grip miyim? Yoksa koronavirüs mü kaptım? Peki grip ile koronavirüs arasındaki ayrım nasıl yapılacak? İşte merak edilenler…
Dünyada ve Türkiye’de milyonlarca insanı olumsuz etkileyen ve ülkemizde de koronavirüsten dolayı ölü sayıların arttığı şu dönemde bir de grip mevsimi başlıyor. Koronavirüsün (Covid-19) en belirgin özelliklerinden olan burun akıntısı, boğaz ağrısı, kırgınlık, halsizlik ve öksürük gibi belirtiler maalesef grip hastalığı için de geçerli. Soğukların iyece bastırdığı şu dönemde vatandaşlar da bu iki hastalık konusunda tedirgin. Çünkü grip olanlar, milyonları öldüren bir hastalığa yakalanmış olabilir.
50 milyona yakın insan ölmüştü
Halk arasında grip adıyla bilinen influenza hastalığı 1918 yılında dünyada görülen en ağır pandemiye neden olmuş ve 1918 ile 1920 arasında iki yıl içinde o sırada 2 milyardan az olan dünya nüfusunun üçte birini hasta etmiş ve tahminen 20 ila 50 milyon kişinin yaşam kaybına yol açmıştı. Günümüzde grip hastalığının etkili bir aşısı ve antiviral ilaçları var. Artık salgınlarda yaşam kaybı oranları da yüksek değil. En son grip salgını 2009 yılında domuz gribi diye bilinen H1N1 salgınıydı. Yaklaşık 203,000 kişinin yaşamını kaybettiği tahmin edilmişti.
İzleyin: Grip, Alerji ile Yeni Koronavirüs (Covid-19) Enfeksiyonunu Ayıran Temel Özellikler Neler?
Covid 19
Covid 19 virüsü ise dünya gündemine 2020 yılının başında girdi. Yaşam kaybı oranı % 3-4 olan bir salgın olarak başlayan virüs enfeksiyonu, dünyayı kasıp kavuran ve gündelik hayatı durduran küresel bir salgına dönüştü, Mart Nisan ve Mayıs aylarında Avrupa ve daha sonra Kuzey Amerika’da hızla yayıldı. Şu anda bir çok ülkede 2 ve 3. Dalga yaşanıyor, on binlerce insan hayatını kaybediyor.
Grip, Koronavirüsten Nasıl Ayırt Edilebilir?
Öncelikle COVID-19 ve grip (influenza) virüsleri benzer hastalıklara neden olur. Yani, her ikisi de az belirti veren hastalıktan, hafif, orta veya şiddetli hastalık tablolarına ve hatta yaşam kaybına kadar geniş bir hastalık yelpazesi olarak ortaya çıkan solunum yolu hastalığına neden olurlar.
Her iki hastalıkta en sık görülen belirtiler boğaz ağrısı, boğazda gıcıklanma, kuru öksürük, kas ve eklem ağrıları, iştahsızlık, karın ağrısı ve ishaldir.
İki virüsün bulaş yolları da benzerdir. Ortak olarak temas, damlacık ve yüzeylerden bulaşırlar.
Farklılıkları nelerdir?
Farklılıklarına gelince bulaş hızı, iki virüs arasındaki önemli bir fark noktasıdır. Grip, COVID-19 virüsünden daha kısa kuluçka dönemine ve daha kısa bir seri aralığa (ardışık vakalar arasındaki süre) sahiptir. Gripte kuluçka süresi 2-4 gündür. COVID-19 virüsü için seri aralığı 5-6 gün olarak tahmin edilirken, grip virüsü için seri aralığı 3 gündür. Bu, gribin COVID-19’dan daha hızlı yayılabileceği anlamına gelir.
Ayrıca gripte hastalığın ilk 3-5 gününde, belirtiler ortaya çıkmadan önce virüsün yayılması başlıca bulaşma faktörüyken, COVID-19 virüsünde bulaşın belirti başlamadan 24-48 saat önce olduğu düşünülüyor.
COVID-19 için yaşam kaybı oranı, gripten, özellikle mevsimsel gripten daha yüksek görünmektedir. COVID-19’un gerçek yaşam kaybı oranının tam olarak anlaşılması biraz zaman alacak olsa da, şimdiye kadar elde edilen veriler kaba yaşam kaybı oranının % 3-4 arasında olduğunu gösteriyor.
Test yapmak gerekiyor
Sonuç olarak grip ve Covid-19 u birbirinden ayırt edecek çok önemli klinik belirti yoktur ve hastaneye başvuran hastalarda sorgulama ve muayene ile ayırt etmek kolay değildir. Covid-19 da gripten farklı olarak tat ve koku alma kaybı olması ve zatürre gelişen hastalarda ciddi nefes darlığı gelişmesi fark olarak tanımlansa da hastalara bu şekilde ayırıcı tanı konması zordur.
2020 yılı öncesinde kış aylarında yukarda tanımlanan ortak belirtilerle başvuran hastaya test yapmadan grip tanısı konabilirken, önümüzdeki 2020/2021 kış mevsiminde tanı koymak için test yapmak gerekecek. Çünkü iki hastalığı ayırt etmek için burundan alınan sürüntü örneklerinden yapılacak viral testlere ihtiyaç olacak. İki hastalığı birbirinden ayırmamızın temel nedeni grip hastalığının etkili bir tedavisi olmasıdır.
