Bu yıl yaşanan sert yükselişlerle kripto paraların toplam piyasa değeri 2.5 trilyon doları aştı. 2021’in yıldızı son kayıplarına rağmen yüzde 10.941 yükselen Dogecoin oldu. Bitcoin 2021 genelinde yüzde 102 yükseldi. Yüzde 467 yükselen Ethereum ise bu yıl ilk kez 4000 doları aşarak rekor kırdı. Yıl genelinde yüzde 1764 yükselen Binance Coin de 690 dolarla yeni zirvesini gördü.
Uzun süre kripto varlıklara mesafeli duran geleneksel finans devleri de özellikle bu yıl artık bu piyasaya karşı daha fazla kayıtsız kalamayarak bu alanda yatırım yapmaya ve ürün geliştirmeye başladı. Tabi ki sadece kurumsal yatırımcılar değil her geçen gün bireysel yatırımcıların da ilgisinin artmasıyla 2021 başında 776 milyar dolar olan kripto paraların toplam piyasa değeri bugün 2.5 trilyon dolara ulaştı. Yani bu yıl kripto para piyasasında 1.7 trilyon dolarlık artış yaşandı.
Miktar sınırının cazibesi
Bitcoin’i cazip kılan bir diğer özelliği de arzının sınırlı olması. İlk Bitcoin Ekim 2008’de Satoshi Nakamato adlı bir kişi veya bu adı kullanan bir grup tarafından üretilmişti. Bitcoin, blokzincir teknolojisi kullanılarak üretiliyor. “Bitcoin madenciliği” adı verilen bu sistemde, çok güçlü bilgisayarların bir dizi işlem gerçekleştirmesinin sonucunda Bitcoin üretiliyor.
Bitcoin’i yaratan dahi ya da dahiler grubu, bu üretim protokolüne yerleştirdikleri bir başka unsurla, piyasaya çıkacak Bitcoin sayısını 21 milyon adetle sınırlamış. 2020 sonu itibariyle piyasada 18.5 milyonun üzerinde Bitcoin bulunduğu tahmin ediliyor.
Bitcoin üretim hızı ise her dört yılda bir yarıya iniyor. Yapılan hesaplara göre 21 milyon adetlik limite ulaşması geriye kalan yaklaşık 2.5 milyon Bitcoin üretiminin tamamlanması 2140 yılını bulacak.
Yeni çağın teknolojileri: NFT’ler
“Non-fungible token” kelimelerinin kısaltması olan NFT’yi, Türkçe’ye “değiştirilemez değer, para ya da çip” olarak çevirebiliriz. En basit tanımıyla, NFT aslında bir aitlik/sahiplik belgesi. Tıpkı evinizin tapusu gibi. Özünde, şifrelenmiş harfler ve rakamlardan oluşan 40 karakterlik bir dizi. Başta Ethereum olmak üzere Flow, Wax ve Tron gibi blok zincirlerde (blokchain) saklanıyor, bu yüzden güvenli. Çalınamaz, kopyalanamaz, değiştirilemez. Özelliği ise dijital eserleri koruma altına alması ve eserle sahibi arasında kimsenin müdahale edemeyeceği bir bağ kurması. NFT sayesinde, sayısız kopyası olan bir eserin orijinalliğini ve haklarının kime ait olduğunu tespit edebiliriz. Aldığınız eserde NFT’nin yanı sıra sanatçının silinemez dijital imzası da yer alır. Size ait NFT, bilgisayarınızda saklanmaz. Blok zincirin doğası gereği, parçalar halinde dünyanın çeşitli köşelerinde birden çok bilgisayarda muhafaza edilir.
KURUMSAL İLGİ AĞIRLIKLI ETHEREUM’U DESTEKLİYOR
2013 yılında Rusya kökenli Kanadalı Vitalik Butherin tarafından yaratılan ve 2015 yılında piyasaya sürülen Ethereum’da da bu sene büyük bir patlama yaşandı. Sene başı 730 dolar seviyesinde olan Ethereum 2021 genelinde yüzde 467 yükselerek 4140 dolarla bugün yeni tarihi zirvesini gördü. Akıllı kontrat özelliğini sunması sebebiyle artan kurumsal ilgi Ethereum fiyatları üzerinde daha etkili oluyor.
Akıllı kontratların ne olduğunu açıklamak için kullanılan en yaygın örneklerden birisi otomat örneğidir. Bir içecek otomatında seçiminizi yaptığınızda ve gerekli parayı ödediğinizde makine size istediğiniz içeceği vermeye programlanmıştır. Artık arada başka bir insana veya onay sürecine gerek kalmaz. Akıllı kontartlar genel olarak ‘Eğer X koşulu gerçekleşir ise Y işlemi gerçekleştirilir’ mantığıyla çalışır. Bunun şu an için henüz akla gelmeyen birçok uygulaması olabilir.
2021’e Damga Vuran ve Servet Kazandıran CHILIZ (CHZ)
Avrupa odaklı blocchain platformu olan CHZ 50 milyon yatırımı bulunmaktadır. Bu yatırımla Birleşik devletlere açılmayı planlıyor. Dünyada ilk spor alanındaki kripto paltformudur ve kuluplere Fan Tokenleri sağlaması ile biliniyor. 2021 yılında artış oranı %2230
Binance Coin’den rekor üzerine rekor
Piyasa değeri bakımından 3. sırada bulunan Binance Coin de bu sene rekor üstüne rekor kırıyor. Uzun süredir kripto para piyasasında bulunan yatırımcılar, Binance Coin aslında ilk ortaya çıktığında dünyanın en büyük kripto para platformu Binance’in zorlamalarıyla yaygınlaştığı için sevilmeyen bir kripto paraydı. Bugün hala platformların kendi kripto parları bulunmasının merkeziyetsizlik prensibine aykırı olduğunu savunan pek çok kişi var.
Ancak tartışmalar sürerken Binance Coin 2021 yılı genelinde büyük bir sıçramaya imza attı. Sene başında 37 dolardan el değiştiren Binance Coin bu sabah 690 dolarla rekor kırdı. Binance Coin’in 2021 genelindeki yükselişi böylece yüzde 1764’ü buldu.
Elon Musk desteği ile Dogecoin
2014 yılından itibaren Dogecoin bu mizahi yönü sebebiyle sağlam bir yatırımcı ve hayran kitlesine ulaşmaya başladı. Bir noktadan sonra Dogecoin geleneksel finansa meydan okuma aracı haline geldi. Özellikle 2015 yılından itibaren yatırımcıların ‘sizin geleneksel sisteminize bizim şaka amaçlı yaratılan kripto paramızı tercih ederiz’ demek için satın aldığı bir araca dönüştü. Tabii 2017 öncesinde kripto para topluluklarında bir finansal devrim yapma hırsı veya ideali olanların oranı daha yüksekti. 2017’den sonra ise para kazanma hırsı olanlar baskın olmaya başladı. Ancak bu iki grubun birbirini motive etmesi Dogecoin’e yaradı.
Bunun üzerine Elon Musk’ın desteği de gelince sene başında 0.0048 dolar değerinde olan Dogecoin geçen cumartesi 0.71 dolara kadar yükseldi. Bugün ise 0.53 dolardan işlem görüyor. Yani son düşüşüne rağmen Dogecoin 2021 genelinde yüzde 10.941 yükseldi. Toplam piyasa değeri ise 68.7 milyar dolar oldu.
Dogecoin aslında teknolojik olarak herhangi bir yenilik veya üstünlük taşımıyor. Bunu Elon Musk da gayet iyi biliyor. Musk defalarca şaka amaçlı ortaya çıkan bir kripto paranın önemli bir ödeme aracına dönüşmesinin kripto para ruhuna son derece uygun olduğunu ifade etti.
